امکان دانلود 
۵ ریتم پرکاربرد در آهنگهای پاپ ایرانی که هر گیتاریستی باید بداند (آموزش کامل + مثال)
آیا تا به حال شده آکورد یک آهنگ را کاملاً درست بگیرید، انگشتگذاریتان بینقص باشد، اما صدایی که از گیتار میشنوید شبیه آهنگ اصلی نباشد؟ این مشکل مشترک بسیاری از نوازندگان تازهکار و حتی متوسط است. راز این تفاوت در یک کلمه خلاصه میشود: ریتم (Rhythm).
اگر آکوردها “کلمات” یک آهنگ باشند، ریتم “لحن و بیان” آن است. در موسیقی پاپ ایران، با وجود هزاران آهنگ مختلف، الگوی ریتمیک اکثر آنها از چند فرمول مشخص پیروی میکند. خبر خوب این است که اگر شما این ۵ ریتم طلایی را یاد بگیرید، میتوانید بیش از ۹۰٪ آهنگهای مارکت موسیقی ایران (از شادمهر و یگانه گرفته تا خوانندگان جدید) را به زیبایی بنوازید.
در این مقاله از آکادمی آکوردها، ما ۵ ریتم پرکاربرد گیتار پاپ را کالبدشکافی میکنیم و به شما میگوییم هر ریتم برای چه سبک آهنگهایی مناسب است. گیتار خود را بردارید و با ما همراه باشید.
۱. ریتم ۴/۴ رومبا (The Pop Ballad King)؛ آچار فرانسه پاپ
اگر قرار باشد فقط یک ریتم را یاد بگیرید و با همان یک ریتم نصف آهنگهای غمگین و عاشقانه ایرانی را بزنید، آن ریتم قطعاً ۴/۴ رومبا (یا اسلو پاپ) است. این ریتم، پادشاه بلامنازع موسیقی پاپ ایران است.
ویژگیهای این ریتم:
این ریتم دارای ۴ ضرب است که فضایی احساسی، ملایم و روایی دارد. اکثر آهنگهای “محسن یگانه“، “مازیار فلاحی” و “رضا صادقی” با این ریتم یا مشتقات آن ساخته شدهاند.
الگوی ضربه (Strumming Pattern):
فرمول کلی آن به صورت زیر است (از چپ به راست بخوانید): [ پایین (بیس) – مکث – بالا – خفه (Mute) – بالا – پایین – بالا ]
-
نکته طلایی: راز زیبایی این ریتم در ضربه سوم (Mute یا آپویاندو) است. صدای “چک” یا خفهکردن سیمها، همان چیزی است که به آهنگ جان میدهد و آن را از حالت یکنواختی درمیآورد.
آهنگهای معروف برای تمرین:
۲. ریتم ۶/۸ سنگین (Slow 6/8)؛ امضای موسیقی ایرانی
این ریتم ریشه در جان و دل موسیقی ایرانی دارد. اشتباه نکنید! وقتی میگوییم ۶/۸، منظورمان آهنگهای رقص و شادی نیست. منظورمان آن ریتمهای سنگین، باوقار و پرسوزی است که در کارهای “هایده”، “معین” و “ابی” و حتی کارهای جدیدتر پاپ میشنوید.
ویژگیهای این ریتم:
ریتم ۶/۸ سنگین (Slo-Rock) حسی از “تاب خوردن” یا “موج سواری” را القا میکند. این ریتم برای آهنگهایی که اوج و فرود احساسی زیادی دارند عالی است.
الگوی ضربه:
این ریتم معمولاً با یک ضربه قوی روی سیمهای باس شروع میشود و با ضربات رفت و برگشتی روی سیمهای تریبل (نازک) ادامه مییابد. [ پایین (باس) – پایین (آرام) – بالا – پایین (آرام) – آپاگادو – بالا – پایین – بالا – پایین – بالا ] (این چرخه تکرار میشود)
آهنگهای معروف برای تمرین:
۳. ریتم ۲/۴ (Disco/Pop)؛ انرژی خالص
وقتی میخواهید جو را عوض کنید و انرژی را بالا ببرید، ریتم ۲/۴ وارد میدان میشود. این ریتم ضربآهنگ تند و کوبندهای دارد و در اکثر آهنگهای “تینایجری” و مدرن امروزی (مثل کارهای آرش و مسیح، هوروش بند و…) استفاده میشود.
ویژگیهای این ریتم:
سریع، قاطع و دارای ضربهای تاکیدی (Accent) مشخص. در این ریتم دست راست شما نباید زیاد تاب بخورد؛ حرکات باید کوتاه و سریع باشند.
الگوی ضربه:
یک الگوی رایج دیسکو ۲/۴: [ پایین – بالا – خفه (Mute) – بالا ] این الگو با سرعت بالا تکرار میشود. نکته مهم این است که ضربه اول (پایین) باید محکم و روی سیمهای باس باشد.
آهنگهای معروف برای تمرین:
۴. ریتم ۶/۸ شاد (Kish Rhythm)؛ مخصوص دورهمی
این همان ریتمی است که همه در مهمانیها و دورهمیها از شما میخواهند! ریتمی که در ایران به “ریتم بندری” یا “ریتم ۶/۸ شاد” معروف است. اگر گیتار زدن بلد باشید اما این ریتم را ندانید، در مهمانیها کلاهتان پس معرکه است.
ویژگیهای این ریتم:
این ریتم پرجنبوجوش است و بر پایه “تریپلت” (سه تایی) بنا شده، اما با سرعتی بالا اجرا میشود. تسلط بر تکنیک “راسگوادو” (Rasgueado) یا پنجهکاری میتواند زیبایی این ریتم را صدچندان کند.
الگوی ضربه:
توضیح متنی این ریتم کمی دشوار است چون به “حس” نوازنده بستگی دارد، اما فرمول پایه آن: [ بالا – پایین – بالا – آپاگادو – بالا – پایین ] در این ریتم، دست راست مدام در حال حرکت است و مچ دست باید کاملاً رها و نرم باشد.
آهنگهای معروف برای تمرین:
۵. ریتم ۳/۴ (Waltz)؛ کلاسیک و عاشقانه
ریتم والس یا ۳/۴، ریتمی است که شاید کمتر در پاپ مدرن استفاده شود، اما برای نواختن شاهکارهای قدیمی و آهنگهای فولک ضروری است. این ریتم حس “رقص دو نفره” و فضایی رویایی دارد.
ویژگیهای این ریتم:
شمارش آن ساده است: یک – دو – سه. ضرب اول قوی است و ضربهای دوم و سوم ضعیفتر هستند.
الگوی ضربه:
[ پایین (روی سیمهای باس) – پایین (روی سیمهای تریبل) – پایین (روی سیمهای تریبل) ] (بوم – چاک – چاک)
آهنگهای معروف برای تمرین:
چگونه تشخیص دهیم آهنگ چه ریتمی دارد؟ (ترفند حرفهای)
حالا که ریتمها را شناختید، سوال اینجاست: “از کجا بفهمیم فلان آهنگ جدید، کدام یک از این ریتمها را دارد؟”
در سایت آکوردها، ما کار شما را راحت کردهایم. در صفحه هر آکورد، ما نه تنها متن و آکورد، بلکه ریتم پیشنهادی آهنگ را هم مشخص کردهایم. اما اگر خواستید خودتان تشخیص دهید:
-
با آهنگ پا بزنید: اگر الگوی پا زدن شما “یک، دو، یک، دو” بود، احتمالا ریتم ۲/۴ یا ۴/۴ است.
-
به درامز گوش دهید: اگر صدای “کیک” (Kick) و “اسنیر” (Snare) الگوی منظم و مربعی داشت، ۴/۴ است. اگر حس “لنگیدن” یا “سه تایی” داشت، ۶/۸ است.
-
از ابزار پخش آنلاین سایت ما استفاده کنید: در صفحه آکوردهای ما، میتوانید روی آکوردها کلیک کنید و ریتم صحیح را بشنوید تا دقیقاً متوجه شوید چطور باید نواخته شود.
سخن پایانی
یادگیری این ۵ ریتم، شما را از یک نوازنده مبتدی که فقط آکورد میگیرد، به نوازندهای تبدیل میکند که میتواند به آهنگ “روح” ببخشد. پیشنهاد میکنیم همین حالا نام یکی از آهنگهای معرفی شده را در کادر جستجوی بالای سایت آکوردها وارد کنید و سعی کنید آن را با ریتم صحیح بنوازید.
فراموش نکنید، آکورد صحیح فقط نیمی از مسیر است؛ نیمه دیگر، ریتم درست است.
